Flora in de bergen
In de Alpen vind je een enorme diversiteit aan bloemen en planten. Van de laagste bergdalen tot de hoogste bergtoppen, in elke zone bloeien weer andere planten. De planten die in de bergen groeien komen wel voor wat uitdagingen te staan. In de winter valt er vaak een dikke sneeuwlaag, en de periode dat het warm is en de plant kan groeien is vaak maar beperkt. Ook is de bodem hard en rotsachtig, wat het moeilijk maakt om een stevig wortelgestel aan te maken. En is de zonkracht op hoogte flink krachtiger dan in lagere gebieden. Onder invloed van de felle straling van de zon en de lage temperaturen blijven de stengels en bladeren van planten kleiner, daardoor lijken de bloemen groter en vallen ze meer op. En tot slot is de wind ook een grote beïnvloeder van plantengroei in de bergen, want hoe meer wind hoe meer planten op hoogte worden geremd in hun groei. Zo zie je vaak dat planten op hoogte kleiner blijven door deze weersinvloeden.
De 5 meest bekende alpenbloemen
1. Edelweiss (Leontopodium alpinum)
Deze plant is misschien wel de meest beroemde soort, onder andere door het wereldberoemde liedje uit de film The Sound of Music. De bloem zie je niet zo vaak, maar op een hoogte vanaf 2000 meter kom je ze soms wel tegen. Deze bloem houdt van een steenachtige ondergrond.
2. Gentiaan (Gentiana)
Deze plant kom je in allerlei soorten en maten tegen, er zijn in de bergen wel meer dan 35 soorten te vinden. De prachtige blauw gekleurde soorten vallen op en staan vaak op rotsachtige grond tot ongeveer 2000 meter hoogte.
3. Krokus (Crocus)
Zodra de sneeuw gaat smelten is dit het bloemetje dat als eerste zijn knopjes laat zien. Een eerste teken dat de lente weer in aantocht is.
4. Monnikskap (Aconitum)
Blauwe monnikskap vind je vaak in de alpenweides of de lager gelegen berghelllingen, langs beekjes en in de buurt van berghutten. Deze plant kan tot wel 150 centimeter hoog worden.
5. Alpenroos (Rhododendron ferrugineum)
De roze/rode bloemen van de Alpenroos zijn geurend en bloeien vaak in de periode vanaf juni tot augustus. Je vindt deze planten op hoogtes van 1500 tot 3000 meter.
“Tip voor een app over alpenbloemen: ‘Flower Walks’ met meer dan 800 soorten die voorkomen in Zwitserland!” Jojanneke
Hoe herken je planten in de bergen?
Als je op pad gaat in de bergen kan het zomaar gebeuren dat je planten tegenkomt die je wellicht zelf ook in je tuin hebt staan. Ben je nu nieuwsgierig welke plant je precies ziet? Je kunt dit checken door gebruik te maken van een boekje met daarin een overzicht van allemaal verschillende alpenbloemen. Let dan goed op de kleur, het aantal bloemblaadjes, het leefgebied en de bloeitijd. Zo kun je achterhalen welke plant je ziet. Ook zijn er leuke apps die je kunt gebruiken om een alpenbloem op te zoeken.
Tip voor een boek over alpenbloemen: Alpenbloemen herkennen en benoemen van Gunter Steinbach (ISBN 9789044306941)
Een klein beetje berg gevoel in jouw eigen tuin
Wil jij graag een (stukje) van jouw tuin inrichten met rotsplanten of andere planten uit de bergen, dan zijn er een aantal zaken waar je rekening mee moet houden. Alpine planten gedijen het beste op een zonnige plek met een schrale, goed doorlatende bodem. Leuke planten die in de bergen voorkomen en waarschijnlijk ook heel mooi staan in jouw eigen tuin zijn de volgende soorten:
- Monnikskap (Aconitum carmichaelli Arendsii)
- Duizendblad (Achillea millefolium Paprika)
- Adderwortel, Duizendknoop (Persicaria bistorta Superba)
- Kruiptijm (Thymus serpyllum)
- Zeeuws knoopje (Astrantia major Shaggy)
- Vrouwenmantel (Alchemilla erythropoda)
- Ooievaarsbek (Geranium Rozanne)
- Bergcentaurie (Centaurea montana Grandiflora)
- Akelei (Aquilegia vulgaris)
- Alpenroos (Rhododendron japonica Anne Frank)
Mooie bomen en heesters uit de bergen
In de Alpen zijn ook diverse boomsoorten te vinden. Veel naaldbomen, maar ook loofbomen vind je er veel. De boomgrens ligt in de Europese Alpen tussen de 1800 en 2200 meter. Ligt de temperatuur in een jaar gemiddeld onder de 6 graden, dan vinden bomen het namelijk te koud. Daarom vind je in Nederland veel meer verschillende soorten bomen, want als het bij ons een keer vriest is het nooit voor een hele lange periode. Een loofboom zoals de beukenboom, berk of kastanjeboom vind je in de bergdalen als grote, imposante bomen. Hoog in de bergen vind je sommige loofboomachtige bomen wel terug, maar dan als struiken die compact blijven en zo de weersomstandigheden kunnen verdragen.
De meest voorkomende bomen die vaak hoger op de berghellingen staan zijn naaldbomen. Zo vind je de Bergden, de Oostenrijkse den of de Grove Den op diverse hoogtes terug. Hoe hoger op de berg, hoe lager de naaldbomen worden. En boven de boomgrens vind je ze niet meer terug, hoogstens nog hier en daar als kleine struik.
Leuke soorten naaldbomen die je ook in de bergen tegenkomt zijn:
- Oostenrijkse den (Pinus nigra nigra)
- Bergden (Pinus mugo mughus of Pinus mugo Pumilio)
- Blauwe Spar (Picea pungens glauca)
- Fijnspar (Picea abies)
